Dans als helende kracht bij burn-out

Solange, in je loopbaan ben je al verschillende richtingen uitgeslagen. Je hebt nu ook een certificaat burn-outcoach op zak. Wat was je motivatie om deze studies aan te vatten?

Ik gaf les in I&T voor bouwkundig tekenaars bij de VDAB en op het moment dat deze job werd stopgezet, kreeg ik de kans om een opleiding ontwikkelingscoach te volgen. Die kans greep ik en ik begon te werken met mensen die carrièregewijs of persoonlijk wilden groeien. Daardoor kwam ik ook steeds meer in aanraking met burn-out. Om hier specifiek verder mee aan de slag te mogen gaan volgde ik de opleiding burn-out coach. Tijdens die opleiding kregen we ook enkele cliënten om te coachen in hun burn-out. Het is ook daar dat ik via Avanza de vraag kreeg om bij deze doelgroep met dans aan de slag te gaan. Dat was voor mij een mooie combinatie van mijn rol als choreografe en coach. Met deze deelnemers hebben we ook meegedaan aan het Stresstival. Hun performance ‘Zielsverduistering’ voerden ze daar op.

Aan de slag gaan rond stress en burn-out met een groep zonder danservaring lijkt me op veel vlakken een uitdaging. Hoe pak je dit aan?

Assertiviteit is vaak een aspect waar de deelnemers het moeilijk mee hebben. Door samen te praten over hun ervaringen leren ze hun gevoelens verwoorden. Vaak gaan hun situaties gepaard met trauma en is er een brede waaier aan ervaringen op vlak van hun burn-out. Burn-out wordt vaak onmiddellijk met werk gerelateerd maar is in feite veel diverser.

Tijdens de reeks oefeningen ga ik dieper in op de bewegingen. “Toon je demoon, welke beweging hoort hierbij, bestrijd door middel van beweging deze demoon,…” Die opdrachten voer ik zelf ook uit. Opmerkelijk is ook dat doorheen de sessies deze bewegingen veranderen. Wat ergens heel logisch is. Iets waar je nu mee worstelt staat niet noodzakelijk over een aantal weken nog op de voorgrond. Door elkaar die ruimte te geven en naar elkaar te kijken, ontstaat er ook een verbondenheid tussen de deelnemers. Ze leggen allemaal hun eigen puzzelstukjes die ik doorheen de sessies probeer samen te leggen.

Ik kan me voorstellen dat dit erg bevrijdend kan werken.

Het is een andere techniek dan wat er standaard aangeboden wordt in therapie of coaching. Wanneer je in de sessie zit of aan de slag gaat met wat er binnenin je allemaal speelt, is dat niet noodzakelijk bevrijdend. Het kan frustrerend zijn en je komt jezelf en je demonen tegen. Deelnemers hebben elk hun rugzak bij. Op deze manier maken ze die leeg, al moet je wel eerst doorheen de inhoud ervan. Dat bevrijdende gevoel komt erna pas. Maar het komt en dan voel je de opluchting.

Is er een reden waarom je specifiek voor de Butoh-dans kiest?

Omwille van de traagheid in de techniek. Je bent als danser zeer bewust bezig met de beweging die je uitvoert. In hedendaagse dans zal je na verloop van tijd en training het bewegingspatroon van je choreografie kennen wat maakt dat je danst vanuit je geheugen en spiergeheugen. Als het ware op automatische piloot.  Bij Butoh niet. De beweging is zo uitgetrokken dat ze een constante concentratie vereist om je spieren te controleren. De uiteindelijke performances zullen bij Butoh ook nooit volledig gelijk zijn.

Tijdens het creëren van het stuk voor Stresstival verscheen er ook een onderzoek The Slowest Wave, van butoh docente Vangeline en drie neurowetenschappers. Daaruit bleek dat via EEG, waarbij hersenactiviteit wordt gemeten met elektroden, werd aangetoond dat de hersenen van de dansers na 45 minuten in een gelijkaardige toestand waren als bij een slaap- of rustmodus. Wat enorm waardevol kan zijn voor iemand in burn-out of iemand die te kampen heeft met stress en onrust.

Jouw contact en engagement naar anderen toe is iets wat jou typeert. Is er ook een persoonlijke relatie met het thema?

Mijn partner heeft een burn-out gehad. Maar als partner van kan je natuurlijk niet de coaching op je nemen.Toen ik aan de opleiding begon en meer inzicht kreeg in wat een burn-out is en hoe deze ontstaat, herkende ik veel signalen bij mezelf. Ik stond als het ware zelf op het randje van een burn-out. De opleiding is voor mij ook een hulp geweest. Je wordt tijdens de sessies zelf gecoacht en ik heb zowel als coach maar ook als ik als persoon veel geleerd. Persoonlijk geeft het ook veel voldoening, de erkenning die de deelnemers kregen na hun performance of een opmerking als ‘jouw story (verwijzend naar een video gedeeld door Danspunt) had wel écht de meeste likes’ geven het gevoel dat er gekeken en geluisterd wordt. Ik zit nu ook in de eindspurt van mijn opleiding, er volgt nog een presentatie. Via docenten heb ik al vernomen dat er uitgekeken wordt naar wat ik zal presenteren. Dat ervaar ik wel als de kers op de taart.

Zijn er al concrete plannen waar we naar uit kunnen kijken?

Vanaf de paasvakantie starten er opnieuw 6 sessies in Kortrijk. De deelnemers hebben hier geen verplichting om op te treden, er zal eerder voor een intern toonmoment bij Avanza gekozen worden. Daarnaast komt er ook een voorstelling met mijn eigen compagnie 50/Fifty. Court Circuit is een productie die de kortsluitingen en conflicten tussen en binnenin mensen zal belichamen. Ik zou het beschrijven als een donker stuk, maar met een wending in het midden. Een stukje hoop meegeven vind ik heel belangrijk. Op 19 oktober 2024 gaat het stuk in première in De Grote Post, Oostende. Daar kijken we naar uit!

Auteur: Maximiliane Verlaak